Phnom Penh en de grensovergang naar Vietnam

Sue s’dei allemaal,

Awh-koon voor jullie lieve en betrokken berichtjes onder ons vorige verslag.

Met dubbele gevoelens typ ik dit verslag. Dubbele gevoelens over de informatie die wij in Phnom Penh hebben gekregen over de geschiedenis van Cambodja en dubbele gevoelens omdat we Cambodja gaan verlaten. Ten eerste wil ik jullie een klein geschiedenis lesje geven zodat jullie weten wat zich hier tijdens het jaar 1975 tot 1979 heeft afgespeeld. Dit waren echt verschrikkelijke jaren voor de gehele Cambodjaanse bevolking. Ik ga proberen een korte samenvatting te geven over wat zich in deze periode in dit land heeft afgespeeld. De meeste informatie over deze periode ben ik te weten gekomen doordat ik het boek “First they kill my father” heb gelezen. Dit boek gaat over een meisje genaamd Loung Ung die 5 jaar was toen de oorlog begon. Zij heeft de oorlog overleefd maar is tijdens de oorlog haar vader, moeder, zus en zusje verloren. Zij verteld in het boek hoe zij deze periode heeft beleefd vanuit de ogen van een kind. In deze periode zijn er 2 miljoen mensen vermoord of gestorven van een totale bevolking van 7 miljoen. Dit houd dus in dat ongeveer 1 op de 4 mensen zijn gestorven in deze periode. Bedenk je dus is even in dat in je omgeving van iedere 4 mensen die je lief hebt er 1 sterft. Op 17 april 1975 kwam Pol Pot aan de macht in Cambodja. Pol Pot wilde streven naar een agrarisch volk. Denk hierbij een beetje aan Hitler. Alleen Hitler had dit vooral op geloof en uiterlijke kenmerken terwijl Pol Pot het op de middenklasse en rijke had gemunt. Pol Pot vond dat iedereen in het land gelijk moest zijn. Dus geen verschil tussen arm en rijk. Dit is nog niet eens zo’n gek idee toch? Echter, vond Pol Pot dat de voorbeeldige burger iemand was die op het land werkte. Al het andere paste niet in zijn plaatje. Denk hierbij aan mensen die in de stad woonden, doktoren, leraren, mensen die gestudeerd hadden maar ook mensen die een bril droegen want deze oogden slim. Eigenlijk alles wat maar een beetje afweek van een praktische boer was in de ogen van Pol Pot een vijand van het land en moest uitgeroeid worden. Hierbij moesten niet alleen de volwassen uitgemoord worden maar de hele familie. Dit omdat Pol Pot geen vijanden wilde achterlaten. Op 17 april kwamen de soldaten van Pol Pot de steden ingelopen en riepen naar alle mensen dat ze de stad moesten verlaten doordat Amerika de stad ging bombarderen. De mensen werd verteld dat zij binnen 3 dagen weer terug mochten komen en alleen het hoogst nodige mee mochten nemen. Echter deze mensen zouden nooit meer terug komen. De grenzen waren dicht en de mensen werden het land in gestuurd en moesten voor dagen lopen. Zieke mensen uit het ziekenhuis of oude mensen moesten ook de stad verlaten en kwamen niet ver en stierven vaak meteen. De mensen moesten dagen lopen en hadden geen flauw idee waarheen. Ze hadden weinig voedsel tijdens deze trip. De soldaten van Pol Pot dwongen de stadsbewoners te verhuizen naar het platteland om op boerderijen te werken en dwangarbeid te verrichten. Ondanks dat Pol Pot streefde naar gelijkheid was dit er niet. De soldaten stonden bovenaan, daarna de mensen die altijd al op het platteland gewoond hadden (dit waren volgens Pol Pot de voorbeeldige burgers) en vervolgens de stadsmensen. Ondanks deze hiërarchie leed de hele bevolking. De soldaten van Pol Pot waren Vietnam binnengevallen en hadden hiervoor wapens nodig. Deze wapens kregen ze van China in ruil voor eten. Hierdoor waren er vele uren dwangarbeid. En al het eten ging naar China waardoor er ondervoeding kwam. Doordat er geen dokters meer waren in het land was er geen tot slechte medische zorg. Daarnaast waren er nog vele executies. Wanneer de soldaten de mensen aanzagen als een bedreiging voor het land werden zij geëxecuteerd. Ze waren een bedreiging als ze afweken van het beeld wat Pol Pot had van een voorbeeldige burger. Hierdoor was er veel angst in de dorpen en durfde niemand met elkaar te praten omdat ze bang waren dat soldaten ze mee zouden nemen. Zo werd de vader van Loung Ung (het boek) op de een of andere dag opgehaald bij hun hutje. De soldaten gaven aan dat hun auto in de modder vast zat en ze hulp nodig hadden. Ergens wist het gezin wat dit betekende maar dit wilde zie niet geloven. De soldaten gaven aan dat hun vader morgen weer terug zou zijn. Loung Ung heeft dagen gewacht voor hun hutje maar haar vader had ze nooit meer gezien. En zo zijn er vele verhalen van ouders die hun kinderen wegens ondervoeding of ziekte zijn verloren, kinderen die hun ouders verloren en wees werden en alle andere gruweldaden die zich voor hun ogen heeft afgespeeld. Rond 1979 kon Vietnam grip krijgen op de situatie door het land binnen te vallen. Ondanks dat de oorlog hierna voorbij leek te zijn waren hele families kapot gemaakt, had niemand meer bezittingen en wist niemand meer waar die kon gaan wonen. Sommige probeerde te vluchten naar andere landen terwijl andere Cambodja weer hebben moeten opbouwen. We hadden in Phnom Penh het S21 museum en the Killing Fields bezocht. Hier beschrijf ik samenvattend wat hier heeft plaatsgevonden. Dit waren afschuwelijke dingen en mocht je hier niet tegen kunnen dan kun je deze dagen beter niet lezen. Naast de gevangenissen en the Killing Fields waar verschrikkelijke dingen gebeurd zijn en vele gestorven zijn was er ook veel leed onder alle andere inwoners op het land. Hier zijn er ook heel veel gestorven. Ik vind het belangrijk dat dit niet vergeten word aangezien dit niet aantoonbaar is met museums of plekken.

Zondag 29 maart vertrokken we rond 08.15 uur richting Phnom Penh. Ondanks dat we ziek waren geweest verliep de busrit prima. Aangekomen in Phnom Penh was het overduidelijk te zien dat we aangekomen waren in een hoofdstad. De stad was echt super groot. Gelukkig hadden we gisteren al een hotel geboekt zodat we niet hoefden te zoeken. Aangekomen bij het busstation hadden we meteen een tuktuk gepakt richting ons hotel. Ons hotel lag een klein beetje uit het drukke centrum waar we bewust voor hadden gekozen aangezien we nog rustig aan wilden doen. Het hotel was prima en we hadden deze dag lekker rustig aangedaan. Een beetje rondgelopen in de buurt en voor de rest op onze kamer gezeten.

Maandag 30 maart hadden we heerlijk uitgeslapen (eindelijk!). In de middag hadden we bij ons Guesthouse een visum voor Vietnam aangevraagd. Dit zouden zij dan regelen wat voor ons een tripje naar de Vietnamese ambassade zou schelen. In de middag waren we naar het Tuol Sleng Genocide museum oftewel S21 museum geweest. Dit lag op loopafstand van ons hotel. Het S21 museum was voor de oorlog een school. Echter alle scholen waren door de soldaten van Pol Pot gesloten want onderwijs vond Pol Pot niet nodig waardoor scholen in gevangenissen werden veranderd. Het S21 museum was een van de vele gevangenissen in deze periode. Wanneer mensen als vijanden werden gezien van het land kwamen ze hier voor overhoring. De vijanden waren zoals ik hier boven al beschreef bijvoorbeeld doktoren, leraren, slimme mensen maar ook monniken. Dit doordat geloof ook werd afgeschaft en de mensen alleen nog maar in het land mochten geloven. In de gevangenis werden mensen of hele families naar binnen gebracht. Ze werden opgemeten en er werd een foto van ze gemaakt. Hierna werden ze in kleine benauwde cellen gestopt en kwamen ze alleen naar buiten voor overhoring. De overhoringen vonden plaats in een ruimte waar een persoon aan een metalen bed werd vastgemaakt. Tijdens deze overhoringen vonden er afschuwelijke martelingen plaats. Denk hierbij aan elektrische schokken of teennagels die eraf werden gehaald. Bij de vrouwen werden de tepels doorgestoken en werden er bijtende insecten opgezet. Echt afschuwelijk! Tijdens de overhoring werd er aan de mensen gevraagd waarom ze in de gevangenis waren. De mensen gaven aan dat ze dit niet wisten maar dit kon volgens de soldaten niet want dan hadden ze hier niet gezeten. Er werd gevraagd of ze van de FBI of CIA waren. Veel mensen hadden uiteindelijk aangegeven dat ze dit waren doordat ze niet meer tegen de martelingen konden. Na de bekentenis werden ze naar de Killing Fields gebracht waar ik morgen iets meer over vertel. In het museum konden Nick en ik de ruimtes zien waar de gevangen werden overhoord en de middelen die ze hiervoor gebruikten. We hadden vele foto’s gezien van de mensen die hier binnen waren gebracht. Dit waren mannen, vrouwen maar ook kinderen. De doordringende ogen van deze mensen op de foto en de gedachte wat er met ze was gebeurd deed pijn. We hadden alle cellen waar de mensen in hadden gezeten gezien en persoonlijke verhalen van een paar mensen die het overleefd hadden gehoord via film. Wat was dit een afschuwelijke plek. Ik werd er stil van. Ik was blij dat ik voor onze reis hier al over gehoord had en mezelf al goed had ingelezen waardoor ik er al een lange tijd mee bezig was. Als ik al deze informatie vandaag had moeten verwerken was ik er erg slecht aan toe geweest. Ik blijf het bizar vinden wat wij mensen elkaar kunnen aan doen. We lijken maar niet te leren van de geschiedenis. Keer op keer als het slecht gaat met een land lijkt zoiets op te kunnen staan en te kunnen gebeuren. Denk aan Stalin, Hitler en nu dit. Ergens blijf ik het interessant vinden hoe zoiets kan ontstaan. Echter hoop ik doordat we ons allemaal bewust blijven van deze verschrikkelijke dingen in de geschiedenis dat we het voortaan kunnen voorkomen. Daardoor beschrijf ik de informatie ook allemaal uitgebreid. Zodat we dit soort dingen niet vergeten. Voor mijn plannen naar Cambodja had ik namelijk nog nooit gehoord van deze geschiedenis.

Dinsdag 31 maart hadden we met een tuktuk chauffeur afgesproken dat we rond 09.30 uur richting the Killing Fields zouden gaan. Aangekomen bij the Killing Fields kregen we een headset waar in het Nederlands toelichting werd gegeven over the Killing Fields. Tijdens het luisteren werden we door nummers te volgen over the Killing Fields gestuurd waarbij we bij ieder nummer hoorde wat er zich had afgespeeld. The Killing Fields in Phnom Penh waren 1 van de 300 Killing Fields tijdens de oorlog. Mensen die als vijanden gezien werden voor het land werden door soldaten hierheen gebracht en gedood. In de eerste jaren kwam er iedere 3 maanden een vrachtwagen met mensen aan die meteen gedood werden. In de laatste periode was dit iedere dag. De soldaten konden de mensen in de laatste periode niet allemaal in 1x doden doordat het er teveel waren. Daardoor werden ze eerst in een houten schuur gestopt waar ze aan elkaar werden vastgeketend. Hier moesten ze een dag wachten voordat ze gedood werden. Doordat kogels duur waren doodde ze mensen door de schedels in te slaan met bijvoorbeeld een bijl, hamers, scheppen, bamboestokken en andere scherpe materialen. De mensen werden geblinddoekt en voor een massagraf neergezet en zo gedood. Tijdens het lopen zagen Nick en ik plaatjes waar de voormalige hutten hadden gestaan waar de mensen moesten wachten tot ze werden gehaald. Ook hoorde we tijdens het lopen verhalen van overlevende en wat zij tijdens de oorlog hadden meegemaakt op het platteland. Wat was dit allemaal verschrikkelijk zeg en wat heeft deze bevolking geleden. Na de introductie kwamen we aan bij de massagraven. Sommige waren ingestort en opgeruimd door de mensen hier. Tijdens het regenseizoen komen er nog steeds botten, tanden en kleren boven drijven. Overal waar we keken en liepen zagen we nog kapotte kledingstukken en botten in de grond vast zitten. Dit was zo onwerkelijk. Ik wist niet zo goed wat ik moest voelen. Doordat ik voor mijn reis al wat gehoord had over the Killing Fields en het boek had gelezen waren deze gruweldaden al vaker door mijn hoofd gegaan. Echter er nu werkelijk te staan was bizar. Ik vond het zo bizar dat het niet binnen leek te komen. Ik liep er met een brok in mijn keel. In het midden lag een massagraf waar vrouwen en kinderen waren vermoord. Ook stond hier een boom. Tegen deze boom werden baby’s en kleine kinderen dood geslagen. Dit voor het oog van de moeder. De boom stond er nog en er waren allemaal armbandjes aan gehangen. Ook gooide de soldaten baby’s en kleine kinderen omhoog en lieten ze vallen op hun zwaard. Afschuwelijk! De grootste emotie kwam bij mij los toen ik bij de zogenaamde magic tree stond. Niemand wist wat er plaats vond bij the Killing Fields. De mensen werden in de nacht gebracht en er stonden meters hoge muren om de velden heen. In de boom, waar ik voor stond, hingen in deze periode enorm grote speakers waar overdag propaganda werd verspreid en in de avond muziek. In het luisterfragment hoorde we welke muziek er werd afgespeeld en daarbij hoorde je ook de generator hiervan. Daarbij werd verteld dat de mensen die vermoord werden dit waarschijnlijk als laatste hadden gehoord. Ondanks dat alles ontroerend was raakte dit mij het meest. Mogelijk was het de muziek wat de situatie nog echter liet leken. Ik moest mijn zonnebril opzetten omdat er tranen over mijn wangen liepen. Op het einde van de rondleiding stond een groot monument met schedels erin. Dit waren schedels die hier gevonden waren. Ze waren onderverdeeld in verschillende leeftijdscategorieën van 0 tot ongeveer 60 jaar. Je kon zien waardoor ze gedood waren. Je zag bijvoorbeeld in de schedels gaten van een bijl of een hamer. Ik ben blij dat ik geweest ben. Ik vond het moeilijk maar wel heel belangrijk. De mensen lijken dit ook echt te willen delen met de wereld om te voorkomen dat het ooit nog eens gebeurd. Mogelijk als we ons blijven herinneren aan dit soort gruweldaden laten we het nooit meer zo ver komen. Dit eindigde in 1979. Dat is nog maar 36 jaar geleden. Je kunt je toch niet voorstellen dat zoiets zich nog 36 jaar geleden heeft afgespeeld. En helaas gebeuren dit soort dingen in kleinere maten nog steeds. Kijk naar bijvoorbeeld de verhalen van kindersoldaten in Afrika. Of de situatie in Syrië. Ik hoop dat het allemaal stopt en iedereen ervan leert.
Op de terugweg waren Nick en ik er stil van. We hadden de hele terugrit nauwelijks iets tegen elkaar gezegd. We hadden ons laten afzetten bij de Central Market. Een super groot gebouw wat op een moskee leek. Hier hadden we nog even rondgekeken. In de avond hadden we een rustig avondje gehad en waren we vooral op onze kamer gebleven.

Woensdag 1 april hadden we uitgeslapen. In de middag waren we naar de Royal Palace geweest. Dit leek een beetje op de Grand Palace van Bangkok maar dan kleiner. De gebouwen leken relatief nieuw maar helaas mocht je bijna nergens in. Na hier even rondgewandeld te hebben waren we terug gegaan om onze tassen te pakken. In de avond wilden we Cambodja afsluiten door lekker sushi te gaan eten. We waren naar een super groot winkelcentra gegaan waar je ook kon eten. Hier werden we aan een lange tafel gezet met iedere een eigen pannetje soep naar keuze voor zich. Deze soep stond op een kookplaat en voor ons kwamen allerlei bordjes langs op een lopende band die je kon pakken om in de soep klaar te maken. Dit was echt een super leuk gegeven. Zoiets zouden ze bij ons ook moeten doen. Ook was er een buffet met sushi en andere lekkere dingen. En dit allemaal voor maar 9 euro. Na heerlijk gegeten te hebben wilden Nick en ik nog even door het winkelcentra heen lopen. We zagen een enorm grote speelhal en een bioscoop. Voor maar 4,50 euro p.p. waren we naar de nieuwe 3D film van Divergent (Insurgent) geweest. Dit was echt een super grote en luxe bioscoop. Wanneer je in de stoelen ging zitten leunde deze een stuk naar achteren. Na de film zijn we teruggegaan en gaan slapen.

Donderdag 2 april zouden we rond 07.45 uur worden opgehaald door een tuktuk om richting Vietnam te vertrekken. In de tuktuk hadden we een dubbel gevoel. We wilden eigenlijk allebei niet weg uit Cambodja. We vinden tot nu Cambodja het leukste. Ondanks dat we weten dat we verder moeten omdat we meer willen zien, wilden we hier niet weg. Aan de andere kant was dit alleen maar een goed teken. We hadden het hier echt naar onze zin gehad. Maar we gaan Cambodja wel echt missen. De vriendelijke mensen die gezellig een praatje maken, de omgeving, het verkeer en alle indrukken die we hier hebben opgedaan. Aangekomen bij de bus bleek de bus helemaal niet vol te zitten. Hierdoor hadden we allebei 2 stoelen die we helemaal naar achteren konden doen. Daarnaast zat er wifi in de bus en werd er een film afgespeeld. Echt een luxe bus dus. Ik had nog eventjes geslapen in de bus en naar een paar uurtjes kwamen we aan bij de Vietnamese grens. We moesten eerst uitchecken in Cambodja en vervolgens wachten bij de ingang van de Vietnamese grens. Onze gids had alle pasporten verzameld en riep ons een voor een naar voren. Bij de grens moesten onze tassen door een bagagescanner en daarna werd ons paspoort nog een keer gecontroleerd. Na de grensovergang bracht de bus ons richting Ho Chi Minh City. Hier kwamen we rond 15.00 uur aan. We hadden al een kamer geboekt omdat we geen zin hadden om te zoeken. Onze bus stopte hier super dichtbij. We zaten in een super leuk smal steegje vlak bij het drukkere gedeelte. Bij aankomst hadden we begrepen dat het hotel morgen vol zat (we hadden maar voor 1 nacht geboekt). Hierdoor waren we meteen op zoek gegaan naar een ander Guesthouse. Deze hadden we snel gevonden en was ook nog eens goedkoper. Na even gepind te hebben waren we de stad gaan verkennen. Wat een chaos. Overal scooters aangezien auto’s hier te duur zijn. Ik denk dat de verhouding 1 op 30 is. Dus 1 auto staat gelijk aan 30 scooters hier in het verkeer. Oversteken is hier dan ook een hele sport. Daarnaast staan er overal hoge gebouwen en is alles met neon licht verlicht. Wat is dit een grote stad. Na een klein rondje gelopen te hebben waren Nick en ik naar ons Guesthouse gegaan om te gaan slapen.

Nu we zijn aangekomen in Ho Chi Minh City beginnen we aan ons nieuwe avontuur in Vietnam. Ik ben benieuwd wat Vietnam ons gaat brengen.

Liefs,
Nick en Suzan